turkmath.org

Bitcoin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto isimli gizemli bir geliştirici tarafından matematiksel kanıt ve kriptografik yönteme dayanan bir elektronik ödeme sistemi olarak önerilmiştir [1]. Önerilen ödeme sistemi herhangi bir merkezi otoriteden bağımsız olarak çalışabilir. Para elektronik olarak güvenli, kanıtlanabilir ve değişmez olarak aktarılabilir. Bitcoin, Satoshi'nin makalesinden sonra anlık ödemeleri tercih etmek için merkezi olmayan ağı kullanan ilk dijital paradan biri oldu. Bitcoin bir yatırım olarak icat edilmese de, birçok kişi yatırım için borsalarda Bitcoin ve kripto para birimleri satın almaktadır. Bugün, insanlar dünya çapında 40'ın üzerinde borsada Bitcoin ticareti yapmaktadırlar. Pazar büyüklüğü 2018 Nisan ayı itibariyle yaklaşık 11 milyar dolara ulaşmıştır (https://coinmarketcap.com/charts/). Blockchain, bugüne kadar yapılmış olan tüm Bitcoin işlemlerinin kaydedildiği bir halka açık defterdir [2]. Madenciler en son işlemleri kaydetmek için yeni bloklar ekledikçe (her 10 dakikada bir) sürekli olarak büyümektedir. Yeni bloklar sıralıbir düzende blok zincirine eklenir. Her bir tam düğümdeki Bitcoin ağına bağlı olan bir bilgisayar, bir müşterinin işlemleri onaylama görevini yerine getirmek üzere blok zincirinin bir kopyasına sahiptir. Bu kopya, madenci Bitcoin ağını bağladığında otomatik olarak indirilir. Bitcoin ağı, insanların hesaplama problemlerini çözmesi için bir imkan sunar ve bunu bir sorunu çözdüklerinde yeni Bitcoinler ile ödüllendirir. Yeni Bitcoinlerin oluşturulmasının tek yolu budur. Blokzincirini sayıya göre hesaplama ile doğrulamak "Bitcoin madenciliği" olarak adlandırılır. Bizanslı Generaller (BG) Problemi [3], yani güvenilmez düğümler arasındaki konsensüsün dönüşümü, blokzincir mimarisinde çözülmüştür. Bitcoin ağında işin bir kanıtı (PoW), payın kanıtı (PoS), pratik Bizans hata toleransı (PBFT), paylaştırılmış kanıt ispatı (DPOS), Ripple, Tendermint gibi bazı konsensüs stratejileri kullanılır. PoW ve PoS çok popüler konsensüs stratejileridir. PoW'da, ağın her bir düğümü, blok başlığının [1] bir hash değerini hesaplıyarak gerçekleştirilir. PoS (payın kanıtı), PoW'a göre bir enerji tasarrufu seçeneğidir. PoS'taki madenci, para miktarının sahipliğini kanıtlamak zorundadır. Daha fazla para birimi olan kişilerin şebekeye saldırma ihtimalinin daha az olacağı düşünülmektedir [44]. Zincirin üyeleri, veriyi girer ve eliptik eğri dijital imza kriptografik algoritması (ECDSA) ile açık bir şekilde erişilebilir bir blokzincir defterinde işlemi kabul ettiklerini onaylarlar [4]. Nakamoto, sadece A noktasından B noktasına para göndermekle kalmayıp, programlanabilir paraya ve bunu etkinleştirmek için tam özellikli bir sete sahip olmayı hayal etti. Örneğin, Turing-complete platformunu öneren bir blokzincir altyapı projesi Ethereum'dur [5]. Ethereum dağıtılmış uygulamalar oluşturmak için popüler bir platformdur. Bu, Turing-complete sanal bir makine olan (herhangi bir para, betik veya kripto para projesini çalıştırabileceği) bir genel amaçlı kripto-para birimi platformudur [6]. Blokzincir teknolojisi inanılmaz derecede disiplinlerarasıdır ve yazılım mühendisliği, ağlar, dağıtılmış sistemler, matematik, kriptografi, güvenlik, ekonomi, finans, para teorisi, risk, hukuk, felsefe, etik, sosyoloji, psikoloji ve siyaset bilimi gibi alanları bir araya getirmektedir [7].